Belaud de la Belaudiera

Antòni Arena

A la debuta dau sècle XVI, en Provença, l’escrich literari en lenga d’òc es vengut mai rare. L’occitan tòrna a la susfàcia, amb dificultat e darrier lo latin qu’aviá pasmens suplantat a l’Edat Mejana. Un cert Antòni Arena eissit de l’Universitat d’Avinhon, ancian sordat dei guèrras d’Italia vengut jutge a Sant Romièg se fa remarcar en publicant un tractat de dança en 1529, seguit de l’obratge Meygra Entrepriza Catoliqui Imperatoris, en 1537. Aqueu libre coneguèt un succès important, foguèt estampat mai d’un còp fins au sègle XVIII. L’autor i conta dins una vena burlesca e dins un occitan fardat de latin (o l’invèrse) l’expedicion de Carles Quint en Provença. Aqueu tèxte representa, a son biais, lo retorn progressiu d’una literatura d’expression occitana après lo silenci aparent dau sègle XV.

Joan de Nòstradama

Joan de Nòstradama es eissit d’una familha importanta de la vila de Selon de Crau, es lo fraire dau famós Miquèu de Nòstradama, lo Nostradamus dei Centuries. Procuror a la Cort dau Parlament d’Ais tre 1557, aqueu personatge illustre engatja un trabalh erudit de restauracion istorica e literària en Provença. Publiquèt en 1575 sei Vies des plus celebres et anciens poetes provensaux qu’auràn un resson important (subretot en Italia ont lo tèxte pareis en meme temps revirat en toscan). S’agís d’un recuelh que recampa lei vidas d’unei trobadors en li rapatriant, dins lor ensem, sus lo territòri provençau. Aquela « falsificacion » istorica reverta una impossibilitat a pensar l’eiretatge dei trobadors a l’escala de l’espaci d’òc, es dins lo contèxte Provençau que Nòstradama inscriu son projècte. Fau pasmens notar sa coneissença perfiècha de la grafia medievala e son ròtle dins la « renaissença » literària occitana, es considerat coma lo primier autor d’un sonet en occitan. Son nebot, Cesar de Nòstradama, foguèt pròche dau poèta Loís belaud e autor d’una Istòria de Provença.

La bibliotèca dau musèu Paul Arbaud d’Ais possedís un manescrich en lenga d’òc redigit de sa man, una istòria de Provença de seis originas fins a 1494, manescrich que Joan-Ives Casanova descobriguèt en 1987 puèi estudièt dins lo quadre d’una tèsi e enfin editèt en 2012 : Historiographie et littérature au XVIe siècle en Provence : l’œuvre de Jean de Nostredame. Es aqueu manescrich preciós que lo CIRDÒC, via sa numerizacion, met a disposicion dau public.